ΕΥΘΑΝΑΣΙΑ: ΠΟΙΟΣ (ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ) ΕΧΕΙ ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΛΟΓΟ;

Το ζήτημα της ευθανασίας διχάζει τον κόσμο εδώ και χιλιετίες χωρίς να έχει υπάρξει πειστική απάντηση ενώ δειλά βήματα νομιμοποίησης γίνονται σε Ευρώπη (Βέλγιο κυρίως) και ΗΠΑ

Συντάκτης: Ντίνα Δασκαλοπούλου

«Δεν σκοπεύω να αφεθώ και να έρθει να με βρει ο θάνατος. Σκοπεύω να πάω να τον βρω εγώ. Πλέον, βιάζομαι να φύγω», δήλωνε στην τελευταία του  συνέντευξη, τέσσερις μέρες πριν βάλει τέλος στη ζωή του, ο δημοσιογράφος Αλέξανδρος Βέλιος, που την Κυριακή προχώρησε στην υλοποίηση της απόφασής του. Ο θάνατός του άνοιξε για άλλη μια φορά -ενίοτε και με όρους θεάματος- τη συζήτηση περί ευθανασίας.

«Εγώ κι ο θάνατός μου», Αλέξανδρος Βέλιος Λίγους μήνες νωρίτερα ο Βέλιος είχε εκδώσει το βιβλίο «Εγώ κι ο θάνατός  μου» κι είχε δημοσιοποιήσει την πρόθεσή του να μεταβεί σε ειδικό κέντρο της Ελβετίας (όπου επιτρέπεται η ευθανασία σε μη ντόπιους) για την τελευταία πράξη της ζωής του.

Εντέλει επέλεξε να «φύγει» στο σπίτι του στον Γέρακα, ενώ, σύμφωνα με δημοσιεύματα, έχει αφήσει πίσω του υλικό που θα δημοσιοποιηθεί σταδιακά ώστε να παραμείνει στη δημόσια συζήτηση και να ασκηθεί πίεση για να νομιμοποιηθεί η ευθανασία στην Ελλάδα.

Στις αρχές Αυγούστου ήταν η παραολυμπιονίκης Μερίκε Βερβόορτ που άνοιξε το θέμα σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η Βέρβοορτ, που πριν από τέσσερα χρόνια είχε κερδίσει στο Λονδίνο το χρυσό μετάλλιο στα 100 μέτρα σπριντ με αναπηρικό αμαξίδιο, από τα είκοσί της πάσχει από ανίατη εκφυλιστική ασθένεια.

Οι αγώνες του Ρίο θα είναι μάλλον η τελευταία διοργάνωση στην οποία θα συμμετάσχει, αφού σκέφτεται σοβαρά το ενδεχόμενο της ευθανασίας.

«Oι άνθρωποι με βλέπουν ευτυχισμένη όταν κρατάω στα χέρια μου ένα χρυσό μετάλλιο», είχε δηλώσει σε συνέντευξή της. «Όμως δεν ξέρουν τη σκοτεινή πλευρά. Υπάρχουν στιγμές που υποφέρω απίστευτα, βράδια που κοιμάμαι μόνο δέκα λεπτά, αλλά παρ’ όλα αυτά κυνηγάω το χρυσό [...] Στην κηδεία μου δεν θέλω κάποια τελετή, ούτε καφέ ούτε κάποιο γλύκισμα. Θέλω απλά ένα ποτήρι  σαμπάνιας στα χέρια όσων είναι εκεί και μια σκέψη τους για μένα».

Με βάρκα στον Αχέροντα

Ήδη από τα αρχαία χρόνια η ευθανασία δίχαζε τους ανθρώπους. Από τη μία πλευρά ο Ιπποκράτης, που ρητά την καταδίκαζε, κι από την άλλη το φανταστικό νησί Συρίη του Ομήρου όπου με αυτόν τον τρόπο οι κάτοικοί του τερμάτιζαν τη ζωή τους.

Σε ένα άλλο, απολύτως πραγματικό νησί, την Κέα, η ευθανασία ήταν ενταγμένη στην παράδοση κι απολύτως νόμιμη για τους υπερηλίκους που, αφού έπιναν το κώνειο, μπάρκαραν με μια βάρκα να περάσουν τον Αχέροντα.

Η ευθανασία είναι νόμιμη στο Βέλγιο από το 2002 και περίπου 1.400 άνθρωποι καταφεύγουν σ’ αυτή τη διαδικασία κάθε χρόνο. Η Βέρβοορτ έχει συγκεντρώσει όλα τα απαραίτητα έγγραφα και της λείπει η συγκατάθεση ακόμη τριών γιατρών.

Στη γειτονική Ολλανδία επιτρέπεται η υποβοήθηση της αυτοκτονίας υπό αυστηρές προυποθέσεις, ενώ η νομοθετική εξουσία στη Γερμανία έχει πάρει απόφαση σύμφωνα με την οποία το θέμα αφορά αποκλειστικά την ιατρική δεοντολογία και όχι τα δικαστήρια.

Στις ΗΠΑ η ευθανασία απαγορεύεται με νόμο παντού - εξαιρουμένου του Ορεγκον, όπου επιτρέπεται σε πάσχοντες από κακοήθη νοσήματα με προβλεπόμενη επιβίωση μικρότερη των έξι μηνών ενώ στις Πολιτείες της Βόρειας Καρολίνας, της Γιούτα και του Γουαϊόμινγκ δεν υπάρχει απαγορευτική νομοθετική ρύθμιση.

Στη Γαλλία, τον Ιούνιο του 2014, η αθώωση του γιατρού Νικολά Μπονμεζόν από την κατηγορία ότι υποβοήθησε τον θάνατο επτά ασθενών του χορηγώντας τους ουσίες που επιτάχυναν τον θάνατό τους, χωρίς να ενημερώσει ούτε τις οικογένειες ούτε τους συνεργάτες του, ξεσήκωσε σάλο.

«Πράττω ως γιατρός όπως το αντιλαμβάνομαι εγώ. Θεωρώ ότι είναι μέρος των καθηκόντων του γιατρού να συντροφεύει τους ασθενείς του μέχρι το τέλος», είχε πει ο Μπονμεζόν, ενώ εκπρόσωπος της κυβέρνησης είχε δηλώσει πως η υπόθεση Μπονμεζόν «ενισχύει» την πολιτική βούληση να αλλάξει η νομοθεσία.

Οικογενειακή φροντίδα

Στην Ελλάδα, στο άρθρο 303 του Ποινικού Κώδικα προβλέπεται ότι «όποιος αποφάσισε και εκτέλεσε ανθρωποκτονία ύστερα από σπουδαία και επίμονη απαίτηση του θύματος και από οίκτο για αυτόν που έπασχε από ανίατη ασθένεια τιμωρείται με φυλάκιση».

Οπως είχε επισημάνει παλαιότερα ο καθηγητής Ποινικού Δικαίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και νυν υπουργός Δικαιοσύνης, Ν. Παρασκευόπουλος, «στη χώρα μας οι οικογενειακοί δεσμοί είναι πολύ ισχυροί,  οι οικογένειες φροντίζουν τους ασθενείς τους. Επίσης δεν έχουν γίνει ιδιαίτερα αισθητές ομάδες πίεσης υπέρ της νομιμοποίησης της ευθανασίας.

»Αν κάτι αλλάξει στον νόμο είναι ότι θα μπορούσε να γίνει διάκριση σε  περιπτώσεις. Στις περιπτώσεις παράλειψης παροχής βοήθειας για μακρότερη επιβίωση σε εκείνον που οδηγείται στον θάνατο και δεν θέλει την παράταση της ζωής του και στις άλλες, όπου γίνεται ενεργητική επέμβαση στην  ευθανασία. Οι πρώτες θα μπορούσαν να αντιμετωπίζονται ελαφρότερα».

Ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ

Το διοικητικό συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ εξέδωσε ανακοίνωση αποχαιρετώντας «τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Αλέξανδρο Βέλιο, ο οποίος πραγματοποίησε την τελευταία επιθυμία του, να πεθάνει με αξιοπρέπεια, προτού η σοβαρή ασθένεια από την οποία έπασχε τον φθείρει περαιτέρω, σωματικά και
διανοητικά [...] Ο Αλέξανδρος Βέλιος, μόλις αντιλήφθηκε την πραγματική κατάσταση της υγείας του, η οποία δεν ήταν αναστρέψιμη, αγωνίστηκε σθεναρά για το δικαίωμα στην ευθανασία, αφιερώνοντας πολλές από τις τελευταίες πολύτιμες ώρες του στη συγγραφή του βιβλίου του με τίτλο “Εγώ και ο θάνατός μου - Το δικαίωμα στην ευθανασία”, το οποίο εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2016. Με τον τρόπο αυτό κατάφερε να παραμείνει δραστήριος πνευματικά, κοινωνικά και πολιτικά, παρά τη συνεχώς επιδεινούμενη κατάσταση της υγείας του, ώς την τελευταία του στιγμή».
    

Πηγή: www.efsyn.gr