«Καθυστερημένη είναι η κοινωνία»
Ο πρώτος απόφοιτος πανεπιστημίου
στην Ευρώπη με σύνδρομο Down μιλά για τη διαφορετικότητα των ανθρώπων και την
ερμηνεία του στη βραβευμένη κινηματογραφική ταινία «Κι εγώ».
Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Ένας άνθρωπος με σύνδρομο Down
μιλά για την «καθυστερημένη κοινωνία» που απομονώνει οτιδήποτε διαφορετικό
(μετανάστες ομοφυλόφιλοι κ.ά.) επειδή αδυνατεί να κατανοήσει. Ο λόγος για τον
39χρονο Ισπανό Πάμπλο Πινέδα, τον πρώτο άνθρωπο στην Ευρώπη με σύνδρομο Down
που κατάφερε να πάρει πτυχίο πανεπιστημίου, ενώ το 2009 βραβεύτηκε για την
ερμηνεία του στην κινηματογραφική ταινία Yo tambien («Κι εγώ»). Στην ταινία υποδύθηκε
αυτό που λίγο αργότερα κατάφερε.
Έναν τελειόφοιτο με σύνδρομο Down
που προσπαθεί να ζήσει μια φυσιολογική ζωή. Σήμερα είναι εξαιρετικά δραστήριος:
γράφει βιβλία, δίνει διαλέξεις σε όλο τον κόσμο, ενώ συνεργάζεται με αρκετά
ιδρύματα προστασίας ανθρώπων με ειδικές ανάγκες. Το πιο δύσκολο όμως όπως έχει
δηλώσει, δεν είναι το σύνδρομό του που τον περιορίζει νοητικά κατά ένα 30%,
αλλά η συνεχής προκατάληψη που βιώνει εξαιτίας αυτής του της ιδιαιτερότητας.
Κανένα πρόβλημα
Γεννήθηκε στη Μάλαγα, είναι ο
μικρότερος από τα τρία αδέρφια του και δεν ήταν κάποιος γιατρός που του είπε,
σε ηλικία μόλις επτά ετών, ότι έχει σύνδρομο Down. Του το είπε ένας δάσκαλος στον
οποίο έθεσε τις εξής δύο ερωτήσεις: «Είμαι χαζός». Απάντησε «όχι». «Μπορώ να
συνεχίσω να πηγαίνω στο σχολείο με τους φίλους μου;». Απάντησε «κανένα
πρόβλημα». Τα υπόλοιπα του ήταν παντελώς αδιάφορα. Ωστόσο, τα χρόνια που
ακολούθησαν ήταν ιδιαίτερα δύσκολα. Παρόλο που σε γενικές γραμμές έχει να
θυμάται «πλούσια παιδικά χρόνια», δεν ήταν λίγες οι φορές που άκουγε τους
συμμαθητές του να τον αποκαλούν «κακομοίρη» και «άρρωστο». Κάτι το οποίο τον
εξαγρίωνε επειδή δεν ένιωθε άρρωστος. Ήταν άλλωστε ο πρώτος μαθητής στην
Ισπανία με σύνδρομο Down που φοιτούσε σε κανονικό σχολείο. Μετά μπήκε στην
εφηβεία, «περίοδος που για όλους είναι δύσκολη», ενώ όταν πέρασε στο
πανεπιστήμιο έπρεπε να καταβάλει τη διπλάσια προσπάθεια αφού, όπως έχει πει, οι
σπουδές για έναν άνθρωπο με σύνδρομο Down δεν είναι εύκολη υπόθεση. Η μετέπειτα
πορεία του, ωστόσο, αποδεικνύει πως το σύνδρομο δεν τον περιόρισε. Είναι πτυχιούχος
Παιδαγωγικού και μόλις πρόσφατα απέκτησε ένα ακόμα πτυχίο στην Εκ-παιδευτική
Ψυχολογία.
«Δεν θεωρώ ότι το σύνδρομο Down
είναι μια ασθένεια. Για μένα είναι απλά ένα προσωπικό χαρακτηριστικό. Είμαι
καλά και είμαι υγιής. Δεν πρέπει να αντιμετωπιζόμαστε ως άρρωστοι. Υπάρχουν και
άλλες προκαταλήψεις και θα μπορούσα να γράψω ένα βιβλίο γι΄ αυτές», είχε πει
παλαιότερα. Αναφερόμενος στην «καθυστερημένη κοινωνία», πιστεύει πως «το
μεγαλύτερο έλλειμμά της είναι το ότι δεν μπορεί να κατανοήσει τη
διαφορετικότητα. Λόγω της έλλειψης κατανόησης κολλά κάποιες ταμπέλες.
Οι "ομοφυλόφιλοι", οι
"ξένοι / μετανάστες" και φτάνει μέχρι το σημείο "οι γυναίκες".
Χωρίζουν σε ομάδες δεν ξέρουν πώς να αντιμετωπίσουν το "διαφορετικό".
Το απομονώνουν, το απλοποιούν ή το αποφεύγουν με κάθε τρόπο. Δημιουργούνται
στερεότυπα, προκαταλήψεις μέχρι και λέξεις όπως discapacidad (σ.σ.:
«ανικανότητα» στα ισπανικά) για να δηλωθεί η έννοια της υστέρησης ή της
καθυστέρησης». Θεωρεί δε άκρως προσβλητικό τον χαρακτηρισμό «καθυστερημένος»
και αναρωτιέται γιατί να μη λέμε «αλλιώτικος ή διαφορετικός».
Κατηγορηματικά αντίθετος
Παρά τις εγγενείς δυσκολίες στη
ζωή ενός ανθρώπου με σύνδρομο Down, τις οποίες και ο ίδιος αναγνωρίζει, είναι
κατηγορηματικά αντίθετος στην έκτρωση εμβρύων στα οποία έχει προγεννητικά
διαγνωσθεί κάποια καθυστέρηση. «Και όχι για ηθικούς λόγους αλλά λόγω της
εμπειρίας μου. Είναι δύσκολες καταστάσεις και εμπειρίες αλλά σε εμπλουτίζουν ως
άνθρωπο.
Εξαιτίας της έκτρωσης κάποιος/-α
δεν θα τις βιώσει ποτέ. Δεν είναι καλό να επιλέγεις ένα παιδί, λέει, και
επαναλαμβάνει κάτι που έχει πει σε πολλές συνεντεύξεις «Όταν όλοι είναι ίδιοι,
είμαστε απλά φτωχότεροι. Όταν όλοι σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο, έχουν την ίδια
εμφάνιση, είναι όλοι ομοιόμορφοι, αυτό είναι ο φασισμός».
ΣΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ «ΚΙ ΕΓΩ»
«Το μόνο που πραγματικά φοβάμαι
είναι η μοναξιά»
ΣΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ «ΚΙ ΕΓΩ», για την
οποία πήρε το βραβείο Καλύτερου Ανδρικού Ρόλου στο Φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν,
υποδύεται έναν 34χρονο με σύνδρομο Down που μόλις έχει αποφοιτήσει, έχει βρει
δουλειά και έχει ερωτευτεί.
Αναφερόμενος στην ταινία και τον
ρόλο του, είχε αναγνωρίσει πως υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που δεν είχαν τις
ευκαιρίες στη ζωή που ίδιος έχει. Σε αυτούς έχει αφιερώσει την ταινία: «Γι΄
αυτούς την έκανα. Πάντοτε θεωρούσα τον εαυτό μου εκπρόσωπο όσων έχουν σύνδρομο
Down. Αυτοί δεν έχουν φωνή και κάποιος πρέπει να έχει για λογαριασμό τους».
Στην πραγματική ζωή, δεν έχει βρει ακόμα την αγάπη. Αισθάνεται πως είναι ένα
εμπόδιο το οποίο ακόμα δεν έχει κατορθώσει να ξεπεράσει. «Ο καθένας έχει το
δικαίωμα να αγαπήσει και να αγαπηθεί. Το μόνο που πραγματικά φοβάμαι είναι η
μοναξιά».
Πηγή: Εφημερίδα «Real news»