ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΙΤΣΙΝΙΑΓΚΑΣ: "ΠΡΟΤΙΜΩ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΠΟΥ ΘΑ ΜΕ ΡΩΤΗΣΕΙ ΓΙΑΤΙ ΕΧΩ ΡΟΔΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΔΙΑΦΟΡΟ ΕΝΗΛΙΚΟ"

«Προτιμώ το παιδί που θα με ρωτήσει γιατί έχω ρόδες από τον αδιάφορο ενήλικο»

Ο Παναγιώτης Πιτσίνιαγκας έχει ατελή τετραπληγία λόγω κάκωσης νωτιαίου μυελού. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι είναι καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο και ότι έχει μόνο μερική χρήση των χεριών του. Είναι εμψυχωτής ομιλητής και συντονιστής βιωματικών παρεμβάσεων στο Σύνδεσμο Κοινωνικής Ευθύνης για Παιδιά και Νέους. Αποστολή του ΣΚΕΠ είναι να εξοικειώσει το ευρύτερο κοινό με την εικόνα της αναπηρίας, συνδέοντας νέους με κινητική ή νοητική αναπηρία με μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Της Κατερίνας Μπακογιάννη

Ήταν 21 ετών, φοιτητής Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, όταν, οδηγώντας την 500 κυβικών μηχανή του, έπεσε πάνω σε ένα αυτοκίνητο που παραβίασε το stop και δεν ξαναστάθηκε στα πόδια του. Ο Παναγιώτης Πιτσίνιαγκας έχει ατελή τετραπληγία λόγω κάκωσης νωτιαίου μυελού. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι είναι καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο και ότι έχει μόνο μερική χρήση των χεριών του.

Είναι εμψυχωτής ομιλητής και συντονιστής βιωματικών παρεμβάσεων στο Σύνδεσμο Κοινωνικής Ευθύνης για Παιδιά και Νέους. Αποστολή του ΣΚΕΠ είναι να εξοικειώσει το ευρύτερο κοινό με την εικόνα της αναπηρίας, συνδέοντας νέους με κινητική ή νοητική αναπηρία με μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Στο πλαίσιο αυτό οργανώνει βιωματικές δράσεις, όπως το «σλάλομ στους δρόμους», όπου άνθρωποι που δεν αντιμετωπίζουν κινητικό πρόβλημα καλούνται να καθίσουν σε αναπηρικά αμαξίδια και να δοκιμάσουν να κινηθούν σε έναν κεντρικό χώρο. Το επόμενο «σλάλομ στους δρόμους» θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 3 Μαρτίου στην πλατεία Αναλήψεως στα Βριλήσσια.

Τι σχέδια είχατε για χη ζωή σας πριν από το ατύχημα; Όταν είσαι 21 ετών, τα σχέδιά σου σταματούν στο πού θα πας για καφέ το βράδυ. Πολύ αόριστα, θα τελείωνα το πανεπιστήμιο και θα έκανα ένα μεταπτυχιακό.

Θα συναντούσατε, λοιπόν, κάποια φίλη σας για καφέ εκείνο το βράδυ; Ε, για ποιον άλλο λόγο να έχω έρθει στην Αθήνα από την Πάτρα; Η ειρωνεία είναι ότι το ατύχημα συνέβη τρία τετράγωνα από το σπίτι μου.

Εάν δεν οδηγούσατε μηχανή, θα είχατε γλιτώσει από τη σύγκρουση;

Δεν θέλω να «δαιμονοποιώ» αντικείμενα. Τη μηχανή μου μετά την οδηγούσε ο αδερφός μου και τώρα ο πατέρας μου. Δεν είναι επικίνδυνες οι βουτιές στη θάλασσα;

Στην ομάδα που παίζουμε ράγκμπι οι μισοί απέκτησαν την αναπηρία τους κάνοντας αυτό που συνηθίζουν τα αγόρια: φτάνεις στην παραλία, πετάς τα ρούχα σου, τρέχεις σαν παλαβός και βουτάς. Και επειδή η θάλασσα είναι ρηχή, χτυπάς τον αυχένα σου στο βυθό.

Συμβαίνει συχνά;

Τα νούμερα λένε ότι είτε στο δικό σου οικοδομικό τετράγωνο είτε σε κάποιο γειτονικό ζει ένας άνθρωπος με αναπηρία. Ο οποίος δεν είναι ορατός επειδή είναι δύσκολο να κυκλοφορήσει.

Εσάς σας πήρε καιρό να κυκλοφορήσετε;

Σχεδόν καθόλου. Όσοι ήταν γύρω μου συνέχισαν να έχουν την ίδια συμπεριφορά απέναντι μου και εγώ συνέχισα να είμαι ο ίδιος άνθρωπος. Ένα σοβαρό πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που, επειδή γεννήθηκαν ή απέκτησαν αναπηρία, δεν τους επιτρέπεται να «μεγαλώσουν». Να έχουν δουλειά ή ερωτική σχέση.

Η φίλη σας έμεινε μαζί σας μετά το ατύχημα;

Άντεξε ένα χρόνο. Δεν γίνεται μια νέα κοπέλα να διαχειριστεί μια τόσο μεγάλη αλλαγή. Καλά έκανε και έφυγε.

Έχετε άλλη σχέση τώρα;

Ναι. Συζώ με την κοπέλα μου και το σκύλο μας και, όχι, η κοπέλα μου δεν έχει κινητική αναπηρία.

Πώς διαχειριστήκατε τότε το θυμό σας γι’ αυτό που σας συνέβη;

Εννοείται ότι πέρασα φάσεις που κοίταζα το ταβάνι και έλεγα γιατί να μου συμβεί εμένα αυτό. Αλλά δεν είχα να θυμώσω με κάποιον. Δεν πιστεύω στον Θεό ούτε στη μοίρα. Και κατάλαβα πολύ σύντομα ότι δεν έφταιγε ούτε ο άνθρωπος που με χτύπησε. Εντάξει, έκανε βλακεία, αλλά οποιοσδήποτε οδηγεί μπορεί να προκαλέσει ατύχημα. Όποιος πει όχι είναι είτε ψεύτης είτε τόσο ηλίθιος, που δεν το καταλαβαίνει.

Είχατε βοήθεια για πρακτικά θέματα;

Ο χώρος αποκατάστασης στην Ελλάδα είναι ένα απέραντο κενό. Για παράδειγμα, κανείς ποτέ δεν μου έμαθε πώς να βάζω το παντελόνι μου. Ή δεν υπάρχει κανείς να συστήσει το κατάλληλο αναπηρικό αμαξίδιο. Γ ια περισσότερα από δέκα χρόνια χρησιμοποιούσα λάθος αμαξίδιο και, όταν από τύχη το άλλαξα, ένιωσα ότι ένα αόρατο χέρι είχε προσθέσει στην Αθήνα κατηφόρες! Η σοβαρότερη έλλειψη υποδομών που έχω δει είναι στο Εθνικό Ίδρυμα Αποκατάστασης Αναπήρων: η τουαλέτα είναι φτιαγμένη λάθος.

Ο ΣΚΕΠ πώς προέκυψε;

Στην αρχή δεν ήμουν καθόλου θετικός διότι δεν πίστευα ότι παιδιά γενικής παιδείας μπορούν να συνεργαστούν με παιδιά με νοητική αναπηρία. Την πρώτη φορά όμως έφτασα αργοπορημένος και, όταν μπήκα στο χώρο, δεν μπορούσα να ξεχωρίσω ποια παιδιά είχαν νοητική αναπηρία και ποια δεν είχαν! Τα στερεότυπά μου γκρεμίστηκαν σε 5 δευτερόλεπτα!

Δεν είναι σκληρά τα παιδιά;

Είναι ειλικρινή. Προτιμώ το παιδί που θα με ρωτήσει γιατί έχω ρόδες από την αδιαφορία ενός μεγάλου.

Και το bullying;

Όταν μπαίνεις σε ένα χώρο, ουσιαστικά συστήνεσαι χωρίς να μιλήσεις. Λες θέλω να μου φέρεσαι έτσι επειδή εγώ αυτό σκέφτομαι για μένα. Κανείς δεν θα κοροϊδέψει ένα παιδί που έχει μάθει να μην ντρέπεται. Μαζί μας δουλεύει ο Στέφανος Βούρος, ο οποίος έχει γεννηθεί χωρίς δάχτυλα. Οι γονείς του τον συμβούλευσαν να μην κρύψει τη διαφορετικότητά του. Δεν είχε ποτέ κανένα πρόβλημα στο σχολείο. Εάν οι γονείς του τού είχαν βάλει γάντια, δεν θα μπορούσε να διεκδικήσει κανονική ζωή.

Άλλοι γονείς ντρέπονται;

Το «Κωσταλέξι» δεν είναι ένα χωριό στη Λαμία. Είναι δίπλα μας. Η μαμά θα πρέπει να βγάζει το παιδί της με αναπηρία στο πάρκο. Το παιδί με κινητική αναπηρία θα πρέπει να πηγαίνει σε κανονικό σχολείο.

Δηλαδή παιδιά με κινητική αναπηρία δεν πηγαίνουν σε κανονικά σχολεία;

Όχι στην Ελλάδα και όχι σε άλλα τριτοκοσμικά κράτη. Έχουμε επισκεφτεί δεκάδες γενικά σχολεία στην Ελλάδα και έχουμε συναντήσει μόνο πέντε ή έξι παιδιά με κινητική αναπηρία. Διότι είτε οι διευθυντές είναι αρνητικοί είτε δεν υπάρχουν σωστές υποδομές. Ενώ είναι αστείο να φτιάξεις μια ράμπα.

Εάν δεν υπήρχε ο ΣΚΕΠ, θα είχατε δουλειά σήμερα;

Θα είχα μεγάλη δυσκολία. Διότι απαιτώ τρεις συνθήκες: να έχει θέσει παρκινγκ, ράμπα ή ασανσέρ και ειδική τουαλέτα. Ποιος εργοδότης τα προσφέρει αυτά; Για αυτό οι περισσότεροι άνθρωποι με αναπηρία δεν εργάζονται. Εδώ δεν μπορούν καν να κατέβουν το μπροστινό πεζοδρόμιο του σπιτιού τους.

Οπότε οι περισσότεροι ζουν από τα επιδόματα;

Το λάθος με τις παροχές από το κράτος είναι ότι δίνονται χωρίς διακρίσεις. Ένας άνθρωπος με ένα κομμένο πόδι -το οποίο πρακτικά δημιουργεί λίγα προβλήματα αυτονομίας δικαιούται το ίδιο επίδομα με κάποιον σαν τον Στίβεν Χόκινγκ, ο οποίος δεν μπορεί να κάνει απολύτως τίποτα! Θεωρούνται εξίσου ανάπηροι και παίρνουν γύρω στα 900 ευρώ το μήνα. Πολλά ίσως για τον πρώτο, μάλλον λίγα για τον δεύτερο.

Γιατί δεν γίνατε μαθηματικός τελικά;

Ίσως δεν μου άρεσε πολύ και τελικά δεν ολοκλήρωσα τις σπουδές μου. Άνοιξα ένα βιντεοκλάμπ, που δεν πήγε όσο καλά θα ήθελα. Έτσι κι αλλιώς, οι περισσότεροι συμφοιτητές μου ζουν τώρα από τα ιδιαίτερα. Πόσο εύκολο είναι να πηγαίνεις από σπίτι σε σπίτι με κινητική αναπηρία;

Πηγή: Εφημερίδα «Η Καθημερινή»