Η ΠΑΡΙΖΙΑΝΙΚΗ ματιά .

Στην προηγούμενη ματιά, έκανα μια αναφορά στο ταξίδι μας στο Παρίσι, για να πάρουμε μέρος σε ένα πρόγραμμα ανταλλαγής εφήβων με προβλήματα όρασης. Αυτή τη φορά, θέλω να ρίξουμε μια αναλυτική ματιά σε αυτό, για να καταλάβουμε πολλά, ελπίζω.

Ήταν το 2007, όταν μου έκανε πρόταση ξαφνικά να τον συνοδεύσω σε ένα ταξίδι στο εξωτερικό. Μου εξήγησε ότι μια οργάνωση για νέους με προβλήματα όρασης διοργάνωνε ένα πρόγραμμα ανταλλαγής εφήβων από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και ότι μια ελληνίδα, παλιότερο μέλος της οργάνωσης, σχημάτιζε μια ομάδα παιδιών να πάρουν μέρος. Η ομάδα θα περιελάμβανε την κυρία που ήταν μέλος της οργάνωσης, τυφλή και εκείνη, τη συνοδό της, τρία παιδιά με προβλήματα όρασης, δύο κορίτσια και το δικό μου βλαστάρι, και εμένα.

Με άγνοια κινδύνου για το πόσες ευθύνες αναλάμβανα απέναντί του και χωρίς να σκεφτώ πόσες δυσκολίες θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε σε μια ξένη χώρα, δέχτηκα. Μου ανέλυσε ότι εκεί έπρεπε να πάμε, να πάρουμε μέρος στις δραστηριότητες που είχαν οργανώσει, θα κάναμε επισκέψεις σε διάφορα μέρη, θα είχαμε και ελεύθερο χρόνο να επισκεφθούμε το Παρίσι.... μου ακουγόταν καλό. Η νοοτροπία ήταν ότι εκεί τα πράγματα θα ήταν σχεδόν επίσημα, με συναντήσεις με τα άτομα από τις υπόλοιπες χώρες, ανταλλαγή απόψεων κτλ. Είχαμε λάβει και ένα λεπτομερέστατο ημερήσιο πρόγραμμα δραστηριοτήτων. Θα έπρεπε να δείξουμε ότι οι Έλληνες δεν υστερούν σε τίποτα από τους ευρωπαίους εταίρους μας στο θέμα της αναπηρίας τους. Έτσι βρεθήκαμε την 1η του Αυγούστου να πετάμε προς το Παρίσι....

Η υποδοχή ήταν θερμή, αλλά απόλυτα ανεπίσημη, αφού η κυρία που ήρθε να μας παραλάβει από το αεροδρόμιο ήταν με το ιδιωτικό της αυτοκίνητο, στο οποίο δεν χωρούσαμε όλοι. Με τίποτα δε θα μπορούσε να καταλάβει κανείς ότι η εν λόγω πολύ γλυκιά Βελγίδα με τα πολύ σπαστά αγγλικά, ήταν η πρόεδρος της οργάνωσης και κύρια διοργανώτρια. Καταφέραμε να στοιβάξουμε όλες τις αποσκευές μας εκεί και παραχωρώντας τη θέση μας στα κορίτσια της παρέας, αποφασίσαμε να πάμε στο μέρος διαμονής μας με τα τραίνα.

Αφού βρήκαμε τη διαδρομή στο χάρτη των συγκοινωνιών, και αφού καταφέραμε να αγοράσουμε εισιτήρια, (δύσκολο άμα ο ένας δεν ξέρω καλά γαλλικά και ο άλλος που ξέρει ντρέπεται να μιλήσει! Ναι! Τον έχω δει να ντρέπεται να μιλήσει! Μην τον βλέπετε τώρα!!!!) φτάσαμε στον προορισμό μας.

Το κτήριο της διαμονής μας ήταν απίστευτο. Η σχολή τυφλών του Παρισιού, στεγαζόμενη σε ένα κτήριο χτισμένο στα τέλη του 1800. Τεράστιοι διάδρομοι (ποιος δε θυμάται τον Άλμπερτ..., το στοιχειό ενός τεράστιου σκοτεινού διαδρόμου που ήμασταν σίγουροι ότι από κάπου μας παρακολουθούσε και διασκέδαζε με την περίπτωση μας!), φαρδιές σκάλες, τεράστιες τραπεζαρίες, σύγχρονες αίθουσες διδασκαλίας και αναψυχής, και 2 όροφοι με κοιτώνες. (Χίλτον δεν το έλεγες, αλλά ήταν πεντακάθαρο και τη δουλειά του την έκανε) Μια αίθουσα εκδηλώσεων με εκκλησιαστικό όργανο και αβαείο, υπόγεια με στοές και αίθουσες για δραστηριότητες, μια πλήρως εξοπλισμένη επαγγελματική κουζίνα και τραπεζαρία, κήπος... Με λίγα λόγια, όταν εμείς μόλις και οργανώναμε το νέο ελληνικό κράτος μετά την Τουρκοκρατία, οι Γάλλοι έφτιαχναν προσβάσιμα κτήρια για τους αναπήρους τους! Το πρώτο σοκ!

Το δεύτερο ήταν η κατάσταση των άλλων. Ήταν όλοι χαλαροί και άνετοι και κυκλοφορούσαν με πυτζάμες ή στην καλύτερη με πρόχειρα ρούχα και σαγιονάρες. (Πού ήταν οι έγκριτοι ανάπηροι εταίροι και το επίσημο κλίμα...;) Τακτοποιηθήκαμε και στην πρώτη ομαδική συνάντηση μάθαμε όλα εκείνα τα μέρη του προγράμματος που δε θα πραγματοποιούνταν λόγω δυσκολιών της διοργάνωσης. Τελικά, άρχισα να καταλαβαίνω ότι η διοργάνωση μπορεί και να μην ήταν τόσο αυστηρή όσο φανταζόμουν.

Σε ότι αφορά την ελληνική ομάδα, από την πρώτη στιγμή είχαμε να αντιμετωπίσουμε διάφορα προβλήματα. Ένα πρώτο θα ήταν το χάσμα γενεών, αφού η μεσήλιξ αρχηγός,σε απόλυτη αρμονία με τη νεότερη συνοδό-φίλη της, μάλλον δεν είχε μεγάλη διάθεση συμμετοχής στις δραστηριότητες και αντιμετώπιζε τα πάντα με μια αντίληψη κούρασης και δυσκολίας.

Από την άλλη, την ελληνική νοοτροπία εκπροσωπούσαν τα δύο άκρα. Μια κοπέλα με σοβαρό πρόβλημα όρασης που δεν είχε απόλυτη συνείδηση της αναπηρίας της και μια κοπέλα με περιορισμένη αυτονομία και τάση για αυτοβουλία. Έτσι, είχες να ανησυχείς για τη μία, μήπως κινούμενη χωρίς βοηθήματα και υπερεκτιμώντας της δυνατότητές τσακιστεί πουθενά ή απομακρυνθεί και χαθεί. Η άλλη πάλι, ανησυχούσες ότι μπορεί ανά πάσα στιγμή να σάστιζε και από φόβο, ανασφάλεια και έλλειψη πρακτικής εμπειρίας σε συναναστροφή μη οικείων της, να ακινητοποιούνταν σε οποιοδήποτε σημείο (όπως η μέση της λεωφόρου Σανς Ελυζέ για παράδειγμα, έτσι για να πάθεις εγκεφαλικό από φόβο...!!!).

Από τις πρώτες μέρες, άρχισα να παρατηρώ τους συμμετέχοντες από τις άλλες χώρες. Από το πρώτο πρωινό έμεινα άναυδος παρατηρώντας τον, 20χρονο τότε, σήμερα παντρεμένο, Βέλγο συγκάτοικό μου να ετοιμάζεται. Από το παράθυρο καταλάβαινε τον καιρό, θερμοκρασία και ηλιοφάνεια, και ύστερα, από την τεράστια βαλίτσα του αποφάσιζε τι να φορέσει. Συνδύαζε τα πάντα άψογα! Αυτό ήταν το μοτίβο όλων των συμμετεχόντων από Γαλλία, Μεγ. Βρετανία και Βέλγιο. Η κατάσταση ήταν διαφορετική για του συμμετέχοντες από Βουλγαρία και τη χώρα της Πρώην Σοβιετικής ένωσης, που δε θυμάμαι ποια ήταν.

Στις πρώτες μέρες συνειδητοποίησα ότι δε θα έπρεπε να βρεθούμε εκεί διενεργώντας ελληνική προπαγάνδα για το πόσο όλα είναι τέλεια στη χώρα μας.Έπρεπε να εκτεθούμε στο πολύ-πολιτισμικό περιβάλλον που βρισκόμαστε και να εκθέσουμε την αλήθεια μας. Μόνο έτσι θα είχαμε μια ειλικρινή και ουσιαστική συνεισφορά. Επίσης, έπρεπε να εκφράσουμε τις απορίες μας και να τονίσουμε τις διαφορές μας. Έπρεπε να εντοπίσουμε τα σημεία που υστερούσε ο κάθε τυφλός μας και να προσπαθήσουμε να πάρουμε τρόπους και τεχνικές βελτίωσης. Με κόπο και πολύ συζήτηση κατάφερα να πείσω και τα νεότερα μέλη της ελληνικής απόστολής, χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα την ανάλογη συμπεριφορά άλλων.

Δε θα ξεχάσω ποτέ τον ομηρικό καυγά με τον ξάδερφό μου με αφορμή τις δεξιότητές του. Πριν πάμε, εγώ είχα τη νοοτροπία ότι είναι ο σούπερ-τυφλός. Τα επίπεδα αυτονομίας του για τα ελληνικά δεδομένα θεωρώ εμπειρικά ότι είναι παροιμιώδη. Μετά από λίγες μέρες εκεί, κατάλαβα ότι ο πρώτος στο 'χωριό', είναι απλά μέλος της μάζας στην 'πόλη' και ότι εχθρός του καλού είναι πάντα το καλύτερο.

Άρχισα τότε να του λέω ότι υπάρχουν τυφλοί που καταφέρνουν να κάνουν μόνοι τους πράγματα που ο ίδιος δε μπορούσε. Θεωρούσα επιβεβλημένο να ζητήσει βοήθεια να μάθει και ο ίδιος να τα κάνει όλα αυτά, δεδομένου του ήδη πολύ καλού του επιπέδου.

Η αντίδραση που συνάντησα ήταν απίστευτη. Πώς να κάνεις ένα 18χρονο να καταλάβει ότι δεν τον μηδενίζεις όταν του το προτείνεις. Ούτε ότι θα υποβαθμίσει το επίπεδό του αν ζητήσει βοήθεια να μάθει κάτι, άλλωστε την εργοθεραπεύτρια της οργάνωσης, της είχαμε διαρκώς μαζί μας, όλη μέρα (και κάποιοι από εμάς και όλη νύχτα...). Με τα πολλά τον κατάφερα και έτσι αφιερώσαμε πολύ χρόνο να μάθει διάφορες δεξιότητες που κατέχει, αν και δεν τις χρησιμοποιεί όλες καθημερινά! (νόμιζες ότι δε θα το έλεγα;)

Κρίνοντας από τις άλλες συμμετέχουσες, θα πρέπει να πω ότι για να επωφεληθείς από μια τέτοια συγκυρία, θα πρέπει να έχεις πλήρη επίγνωση της κατάστασής σου και να έχεις διάθεση να την αποδεχθείς και να δουλέψεις για να τη βελτιώσεις, αλλά επίσης και να έχεις καλύψει βασικά κομμάτια αυτονομίας και αυτοεξυπηρέτησης.

Ειλικρινά, δε θα αρχίσω την προσπάθεια να σας απαριθμήσω τα όσα κάναμε στο Παρίσι. Για τις επισκέψεις μας στο Λούβρο, τον πύργο του Άιφελ και την Παναγία των Παρισίων σας είπα στην προηγούμενη ματιά. Θα σας πω απλά ότι αισθάνομαι πολύ περήφανος που πέρασα μια ολόκληρη μέρα στη Euro Disney συνοδεύοντας μόνος μου 3 τυφλά 18χρονα, κάνοντας διάφορα παιχνίδια, ατελείωτες βόλτες, ψώνια για όλους, βγάζοντας αμέτρητες φωτογραφίες (ναι, κάποιες μου τις έχει τραβήξει εκείνος!!!) και βρισκόμενοι σε μέρος με τόσες χιλιάδες κόσμου. Θα σας πω ότι για μένα το σημαντικότερο ήταν η διαρκής εμπιστοσύνη του που ένιωθα απέναντί σε μένα. Με εμπιστευόταν πλήρως και απόλυτα και αυτό είναι ένα αξέχαστο συναίσθημα.

Θα σας διηγηθώ ότι την ημέρα που η ελληνική αποστολή έπρεπε να ετοιμάσει φαγητά για όλους τους συμμετέχοντες, φτιάξαμε 60 ατομικές χωριάτικες σαλάτες, 100 γεμιστές ντομάτες, 150 σουτζουκάκια (να τον δείτε με πόση αηδία ανακάτευε την τεράστια ποσότητα των υλικών μέχρι να ομογενοποιηθεί το μείγμα!!!), 2 ταψιά πατάτες φούρνου και 60 μερίδες χαλβά σιμιγδαλένιο!!! θα σας πω ότι η βραδιά έκλεισε με όλους να χορεύουν νησιώτικα και τσιφτετέλια και δε θα σας πω και άλλα τόσα.

Θα καταγγείλω ότι την τελευταία μέρα, στο αποχαιρετιστήριο δείπνο, ο αγαπημένος μου ξάδερφος δεν εκτίμησε καθόλου την επιτυχημένη μου προσπάθεια να σερβιριστώ, να φάω και να μετακινηθώ στο χώρο φορώντας μάσκα, σαν τυφλός. Δεν εκτίμησε ούτε το ότι έτσι άναψα και κάπνισα τσιγάρο(κατακαίγοντας τα δάχτυλά μου) και αργότερα διέσχισα όλο τον κήπο και την αίθουσα για να του δώσω τις μπύρες του. Έτσι, με άφησε αποπροσανατολισμένο επί 20 λεπτά να κρατάω την πόρτα, χωρίς να μπορώ να βρω πως θα βγω. Μου έλεγε μόνο κάτι θεωρητικές αερολογίες για ψυχρό αέρα και μπούρδες για να μην αφήσει τη συζήτηση με την κοπελίτσα που ζαχάρωνε.

Κλείνοντας, θα δηλώσω ότι οι συγκεκριμένες 18 μέρες είναι από τις πιο δυνατές εμπειρίες της ζωής μου και ότι μας άλλαξαν ουσιαστικά σαν ανθρώπους. Άλλαξε η οπτική μας σε θέματα αυτονομίας και αναπηρίας. Επιστρέψαμε διαφορετικοί από το Παρίσι. (Εκείνος και εξωτερικά, αφού το μουσάκι είναι αναμνηστικό του ταξιδιού μας εκεί. Είναι η απόδειξη της απόκτησης μιας φρέσκιας νοοτροπίας για πειραματισμό και δημιουργίας προσωπικού γούστου). Είναι αυτή η αύρα που φέρνει ένα χαμόγελο στα χείλη μου κάθε φορά που σκέφτομαι εκείνο το ταξίδι...