ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ: "ΗΜΟΥΝ ΟΜΟΡΦΗ, ΑΥΤΟ ΗΤΑΝ ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΜΟΥ"

Μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου η Αμενέχ σημαδεύτηκε για πάντα με τον ίδιο φρικιαστικό τρόπο, όπως και χιλιάδες άλλες γυναίκες στην πατρίδα της κι όχι μόνο. Το πρόσωπό της παραμορφώθηκε από βαθιές ουλές κι έχασε την όρασή της. Ο δράστης Ματζίντ Μοβαχεντί, πέντε χρόνια νεότερος και πρώην συμφοιτητής της στο πανεπιστήμιο, αναμίχθηκε στο πλήθος που την περικύκλωσε καθώς εκείνη ούρλιαζε απελπισμένα για βοήθεια, παρατηρώντας σαδιστικά από κοντά τους αφόρητους πόνους και την αγωνία της. Είχε πάρει την εκδίκησή του, για την οποία υπερηφανεύτηκε μάλιστα στο δικαστήριο που  τον καταδίκασε τελικά στην ίδια τιμωρία: την τύφλωση. Ένα απόγευμα του Οκτώβρη 2004 η 26χρονη Αμενέχ Μπαχραμί έφευγε αμέριμνη από τη δουλειά της στην Τεχεράνη, όταν την πλησίασε ένας νεαρός τον οποίο είχε αρνηθεί επανειλημμένα να παντρευτεί. Αδυνατώντας να δεχτεί την απόρριψη, ο εμμονικά επίδοξος γαμπρός την είχε απειλήσει πολλές φορές, ακόμα και την ίδια μέρα, χωρίς η Αμενέχ να υποψιαστεί το κακό που σκόπευε να της κάνει.

«Είχε στα χέρια του ένα κόκκινο δοχείο» θυμάται η άτυχη γυναίκα. «Με κοίταξε στα μάτια και μου έριξε βιτριόλι στο πρόσωπο. Ήμουν όμορφη, αυτό ήταν το έγκλημά μου» λέει δέκα χρόνια και πλέον μετά, σε αποκλειστική συνέντευξή της στην εφημερίδα Guardian.

Μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου η Αμενέχ σημαδεύτηκε για πάντα με τον ίδιο φρικιαστικό τρόπο, όπως και χιλιάδες άλλες γυναίκες στην πατρίδα της κι όχι μόνο. Το πρόσωπό της παραμορφώθηκε από βαθιές ουλές κι έχασε την όρασή της. Ο δράστης Ματζίντ Μοβαχεντί, πέντε χρόνια νεότερος και πρώην συμφοιτητής της στο πανεπιστήμιο, αναμίχθηκε στο πλήθος που την περικύκλωσε καθώς εκείνη ούρλιαζε απελπισμένα για βοήθεια, παρατηρώντας σαδιστικά από κοντά τους αφόρητους πόνους και την αγωνία της.

Είχε πάρει την εκδίκησή του, για την οποία υπερηφανεύτηκε μάλιστα στο δικαστήριο που τον καταδίκασε τελικά στην ίδια τιμωρία: την τύφλωση.

Η αποτρόπαιη ιστορία της Αμενέχ έκανε τον γύρο του κόσμου, με τα ιρανικά ΜΜΕ να παρακολουθούν βήμα βήμα την προσπάθειά της για απονομή δικαιοσύνης. Τίποτα όμως δεν δείχνει να αλλάζει στην ανδροκρατούμενη ισλαμική κοινωνία του Ιράν.

Μόλις στις αρχές Απριλίου άφησε την τελευταία της πνοή ένα άλλο θύμα, η Σομάγια Μεχρί, από αναπνευστική ανεπάρκεια. Δέχθηκε επίθεση ως αντίποινα από τον σύζυγό της, λαθρέμπορο ναρκωτικών, επειδή τόλμησε να ζητήσει διαζύγιο. Ενα βράδυ την πλησίασε την ώρα που κοιμόταν με την τρίχρονη κόρη τους και τις περιέλουσε με βιτριόλι...

Πέρυσι η τουριστική πόλη Ισφαχάν συγκλονίστηκε από αλλεπάλληλες επιθέσεις με οξύ κατά τουλάχιστον οχτώ γυναικών. Το κίνητρο όμως ήταν μάλλον διαφορετικό από ένα αντρικό «γινάτι».

Πολλοί Ιρανοί πιστεύουν πως πίσω από τις άνανδρες επιθέσεις κρύβονταν σκληροπυρηνικοί, επειδή τα θύματα δεν ήταν «ευπρεπώς» ενδεδυμένα και «σκανδάλιζαν» τους περαστικούς - καταγγελίες που οι ιρανικές αρχές διαψεύδουν κατηγορηματικά.

Η Αμενέχ νιώθει κυριολεκτικά στο πετσί της τι βίωσαν αυτές οι γυναίκες. Κι εκείνη ήταν γεμάτη φιλοδοξίες για τη ζωή της, ευελπιστώντας να πάρει πτυχίο ηλεκτρολόγου μηχανικού και να συνεχίσει να εργάζεται σε εταιρεία ιατρικών μηχανημάτων. Ενας χρόνος τής έμενε για να αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο, αλλά χωρίς άρτια όραση αποκλείστηκε de facto και από το επάγγελμά της.

Ο δράστης παραδόθηκε μόνος του στην αστυνομία. Ο δικαστής ήταν έτοιμος να τον καταδικάσει σε θάνατο, αλλά το θύμα παρενέβη ζητώντας qisas - αντεκδίκηση δηλαδή, όπως προβλέπει ο ισλαμικός νόμος της σαρία. «Να του επιβάλετε ό,τι υπέβαλε αυτός σε μένα» είπε στο δικαστήριο, αιτούμενη ουσιαστικά να του αφαιρέσουν την όρασή του, εφαρμόζοντας στην κυριολεξία  το «οφθαλμόν αντί οφθαλμού».

Ακόμα και στα δικαστήρια όμως οι Ιρανές υφίστανται κραυγαλέες διακρίσεις. Η κατάθεση μιας γυναίκας μετρά πολύ λιγότερο από την κατάθεση ενός άντρα. Κι έτσι, το αίτημα της Αμενέχ έγινε δεκτό κατά το ήμισυ: ο δικαστής έδωσε εντολή να τυφλωθεί ο δράστης μόνο στο ένα μάτι, παρότι η ίδια είχε τυφλωθεί -μερικώς τότε- και στα δύο.

Τελικά, μετά από πολλές προσπάθειες στο παρασκήνιο, πήρε αυτό που ζητούσε. Το Νοέμβριο του 2008 δικαστήριο της Τεχεράνης καταδίκασε τον Ματζίντ σε ολική τύφλωση. Η ποινή προκάλεσε κατακραυγή από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που την χαρακτήρισαν «απάνθρωπη».

Τηρώντας τον ισλαμικό ποινικό κώδικα, που προβλέπει το θύμα να εκτελεί αυτοπροσώπως την ποινή στον θύτη, η ίδια ή κάποιος συγγενής της κλήθηκε να ρίξει οξύ και στα δύο στα μάτια του δράστη. Ο σάλος στα ΜΜΕ παρέτεινε την εκτέλεση της ποινής μέχρι τον Ιούλιο του 2011.

Τότε η Αμενέχ και η οικογένειά της κλήθηκαν σε δικαστικό νοσοκομείο της Τεχεράνης, όπου είχε μεταφερθεί ο Ματζίντ για να ναρκωθεί και να τιμωρηθεί με μη αναστρέψιμο τρόπο.

«Συνέχιζε να με βρίζει ακόμα και την ώρα που τον ετοίμαζαν στο κρεβάτι. Δεν υπήρξε ίχνος μεταμέλειας, τίποτα που να δείχνει πως λυπόταν για την πράξη του» διηγείται η Αμενέχ στην «Guardian». Τυφλή η ίδια, δεν μπορούσε να εκτελέσει την ποινή κι έβαλε τον αδερφό της να το κάνει. Την ώρα όμως που είχε ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση, το μετάνιωσε και του απένειμε χάρη την τελευταία στιγμή, όπως είχε δικαίωμα με βάση τη σαρία.

«Δεν μπορούσα να το κάνω, ξέρω πως δεν θα μπορούσα να ζήσω έτσι το υπόλοιπο της ζωής μου. Ξέρω πως θα υπέφερα και θα με έκαιγε διπλά αν το είχα κάνει. Εκείνος σοκαρίστηκε εντελώς κι έπεσε στα πόδια μου. Κι εγώ του είπα να φύγει από μπροστά μου και να μην ξεστομίσει ξανά το όνομά μου για το υπόλοιπο της ζωής του».

Παρά τη χάρη, η Αμενέχ ζήτησε από τις δικαστικές αρχές να τον κρατήσουν στη φυλακή μέχρι να πληρώσει στην οικογένειά της αποζημίωση, απαραίτητη για τη δική της θεραπεία. Η κυβέρνηση την βοήθησε να μεταβεί στη Βαρκελώνη για να υποβληθεί σε χειρουργικές επεμβάσεις, αλλά η χρηματοδότηση δεν ήταν αρκετή.

«Κάποια στιγμή στην Ισπανία αναγκάστηκα να μείνω σε ξενώνα αστέγων γιατί είχα ξεμείνει από χρήματα» λέει η γυναίκα. Στο μεσοδιάστημα, οι ιρανικές αρχές τίμησαν την πράξη μεγαλοψυχίας της κι έστησαν άγαλμα προς τιμήν της.

Τι να το κάνει όμως, όταν ο δράστης πήρε τελικά οριστική χάρη (φημολογείται από τον ίδιο τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ) και βγήκε ελεύθερος από τη φυλακή πέρσι, χωρίς να της έχει καταβάλει καν την επιδικασμένη αποζημίωση; «Αισθάνθηκα εντελώς προδομένη» λέει σήμερα η Αμενέχ, εκφράζοντας αμφιβολίες για την ορθότητα της απόφασής της.

«Ένιωσα πως εγώ είμαι ένοχη. Αν είχα εκτελέσει την ποινή, ίσως τα περιστατικά στο Ισφαχάν να μην είχαν συμβεί. Παρότι πίστευα πως αυτό έπρεπε να κάνω, αισθάνθηκαν σαν να είχα απελευθερώσει ένα λύκο από το κλουβί του»...

Μετά από τουλάχιστον δώδεκα χειρουργεία στην Ισπανία, αποκατέστησε για μικρό χρονικό διάστημα την όρασή της στο ένα μάτι, αλλά μια μόλυνση την άφησε τελικά ολικά τυφλή. Η ζωή της είχε σημαδευτεί για πάντα.

Ο αδελφός της αυτοκτόνησε από βαριά κατάθλιψη γι΄ αυτό που της συνέβη και η ίδια βρήκε καταφύγιο στο γράψιμο. Το βιβλίο της με τραγικό τίτλο «Οφθαλμόν αντί οφθαλμού» έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και η Αμενέχ δηλώνει πλέον αποφασισμένη να μην υποκύψει στις δυσκολίες.

«Η επίθεση με το βιτριόλι γύρισε τη ζωή μου στο μηδέν. Δεν θα την αφήσω  όμως να μου σταθεί εμπόδιο. Έχω βιώσει καταστάσεις όπως λίγοι άλλοι. Τώρα πια δεν υπάρχει τίποτα σ΄ αυτόν τον κόσμο που να μπορεί να με φοβίσει. Υπάρχει δρόμος μπροστά κι εγώ προχωράω τη ζωή μου»...

Πηγή: «Η εφημερίδα των συντακτών»