ΜΙΑ ΑΛΛΗ "REBECCA" ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ "ΕΠΙ ΚΟΛΩΝΩ"

Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου 2013

Εναλλακτικοί σκηνικοί κόσμοι κλασικών κειμένων

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΑΤΣΟΥΛΗ

 

* «Rebecca»

**Κείμενο-σκηνοθεσία:

Γρηγόρης Χατζάκης

**Θέατρο Επί Κολωνώ

 

Κλεοπάτρα Τολόγκου, Αννα Κολιοφώτη και Χάρης Ασημακόπουλος στη «Ρεβέκκα»

 

 

Με βάση το πασίγνωστο μυθιστόρημα της Δάφνης ντι Μοριέ «Ρεβέκκα», που έγινε διασημότερο από την ομώνυμη ταινία του Χίτσκοκ, ο Γρηγόρης Χατζάκης κατασκευάζει έναν παράλληλο δραματικό-σκηνικό κόσμο, όπου το παιχνίδι και το χιούμορ κυριαρχούν. Η υπόθεση διατηρείται στις γενικές της γραμμές ίδια, αλλά τα πρόσωπα αποκτούν μια νέα διάσταση στον υπό στρεβλή οπτική εμφανιζόμενο κόσμο της σκηνής, ωθώντας στα άκρα στοιχεία των χαρακτήρων και υποσκάπτοντας τις δραματικές εξελίξεις και καταστάσεις μυστηρίου του πρωτοτύπου.

 

 

Κατά την έναρξη, ο σκηνοθέτης υποδέχεται ως επί σκηνής περφόρμερ τους θεατές και, σταδιακά, με παιχνιδιάρικη ειρωνεία, τους εισάγει στο έργο με το ομώνυμο βιβλίο ανά χείρας, διαβάζοντας την εισαγωγή του. Αλλά, όπως αναφέρεται και στο διαστρέφον τις σημασίες των εννοιών πρόγραμμα της παράστασης, «το μυθιστόρημα της Μοριέ θα ήταν διήγημα, αν μόνο τα πράγματα λέγονταν με το όνομά τους».

 

 

Η παράσταση επιλέγει νέα οπτική για τα πράγματα. Ο Χατζάκης δεν προτείνει μια «επίκαιρη» διασκευή, αλλά κατασκευάζει ένα νέο σύμπαν, λοξό, όπου η ανώνυμη νέα κυρία Ντε Γουίντερ (Αννα Κολιοφώτη) είναι μια παιδούλα με μίνι πλισέ φούστα, κορδέλα μαθήτριας, κοτσίδες στα μαλλιά και ελαφρώς αφελής, που δυσκολεύεται να κατανοήσει την εθιμοτυπία του πύργου του συζύγου της Μάξιμ (Χάρης Ασημακόπουλος), σοβαροφανούς, ανέκφραστου, με ρούχα εποχής και έως πρότινος πενθούντος για τον πνιγμό της πρώτης συζύγου του Ρεβέκκας - αλλά έτοιμου να κάνει παραχωρήσεις στο νεανικό αέρα που φέρνει ο νέος γάμος του. Στον αντίποδα, η καρτουνίστικη αυστηρή οικονόμος κυρία Ντάμβερς (Κλεοπάτρα Τολόγκου), με συντηρητικό ντύσιμο, επιδιώκει να κρατήσει τάξη, μην παύοντας να θεωρεί παρείσακτη τη νέα οικοδέσποινα, γεγονός που δηλώνει κατάμουτρα με κάθε ευκαιρία.

 

 

Λέξεις και ήχοι

 

 

Τρεις αιωρούμενοι πίνακες κλασικής τεχνοτροπίας συνθέτουν το σκηνικό με κεντρικό το πορτρέτο της Ρεβέκκας, στα πλάγια δύο πίνακες τοπίων που λειτουργούν ως παράθυρα στον περιβάλλοντα χώρο. Με τις κατάλληλες εναλλαγές των φωτισμών (Κωνσταντίνος Μπάμπης) η σκηνή μεταμορφώνεται σε διαφορετικά δωμάτια του πύργου. Πλείστα σκηνικά αντικείμενα εισβάλλουν ανατρεπτικά στη σκηνή, το καθένα αποκτώντας λειτουργία που συμβάλλει στο συνεχές παίγνιο. Το ρολόι που χτυπάει συχνά-πυκνά για να δηλώσει το «tea-time», ανεξαρτήτως ώρας, σπάζει τη ροή, ενώ ο Μπάτλερ (Γρ. Χατζάκης) αναλαμβάνει, με ξεκαρδιστική παντομίμα, να αναπαραστήσει την όλη τελετουργία παρασκευής του.

 

 

Το ουσιαστικό παιχνίδι, ωστόσο, παίζεται σε επίπεδο γλωσσικών και παραγλωσσικών σημείων, δηλαδή στους ήχους των λέξεων και στον τρόπο εκφοράς τους, καθώς και στη συνεχή αλλοίωση του νοήματος που οδηγεί σε λογοπαίγνια. Το γέλιο προκαλείται αβίαστα από τα «κιπροκό» και τις σύγχρονες αναφορές, ενώ οι ρυθμοί είναι έντονοι και οι δράσεις αλλάζουν διαρκώς μετατοπιζόμενες σε άλλο πεδίο.

 

 

Βασικό στοιχείο στην όλη παράσταση ο ρόλος της πρωτότυπης μουσικής (Βύρων Κατρίτσης) -με ηλεκτρονικούς ήχους υποβλητικά μυστηριακούς, άλλοτε μελωδικά ρυθμικούς που τέμνονται από «θορύβους»- που επεμβαίνει σχολιαστικά στη δράση. Προς το τέλος, όταν θα έπρεπε να αποδοθεί η φωτιά του πύργου με μουσική επένδυση σε δραματική έξαρση, ο μουσικός ακούγεται με φωνή οφ, ως σε παράβαση, αποκαλύπτοντας τη δυσκολία σύνθεσης του κατάλληλου ηχητικού ακούσματος-απαίτησης του σκηνοθέτη.

 

 

Με τα καλόγουστα και απόλυτα θεατρικά κοστούμια της La Reina, τα πρόσωπα λειτουργούν ως παιδικές κούκλες, με μηχανική κινησιολογία, απαλλαγμένα συναισθηματισμών στην έκφραση, ως παιχνίδια που κινεί ένα παιδί. Ετσι βλέπεται η παράσταση: με το ανάλαφρα παιγνιώδες μεταμοντέρνο ύφος της να ρουφιέται ευχάριστα από το θεατή και τους ηθοποιούς να προσφέρονται απλόχερα, διατηρώντας ωστόσο ευλαβικά το μέτρο με την υπολογισμένη στη λεπτομέρεια υποκριτική τους.