ΣΚΥΛΟΙ ΟΔΗΓΟΙ ΤΥΦΛΩΝ - ΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥΣ ΜΟΝΟ!

Σκύλοι οδηγοί: Με τα μάτια τους μόνο

Το σωματείο με το διακριτικό τίτλο «Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδας», εδώ και χρόνια, στηρίζει ηθικά και οικονομικά το πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα στην Ελλάδα μας ένας άνθρωπος που είτε εκ γενετής είτε από ατύχημα έχει χάσει την όρασή του. Η νομοθεσία σχετικά με τους σκύλους και τη συνύπαρξή τους μέσα στον κοινωνικό ιστό είναι εξαιρετικά δύσκολες. Εάν δεν σας είναι γνωστό, είναι πολύ δύσκολο στον ελληνικό χώρο ένας σκύλος να μπει σε ένα εστιατόριο, να ταξιδέψει με τρένο, μετρό κ.λπ. και να έχει το σκύλο του δίπλα του. Ακόμα και στο super market της γειτονιάς οι πόρτες είναι ερμητικά κλειστές για την είσοδο ενός σκύλου και του χρήστη του. Όλα αυτά, όπως καταλαβαίνετε, δυσκολεύουν το έργο της εκπαίδευσης, αλλά ευτυχώς τα πράγματα εξελίσσονται προς το καλύτερο.

Υπάρχουν σκύλοι που ανήκουν σε κυνηγετικές φυλές αλλά έχουν αναλάβει έναν άλλο ρόλο, διαφορετικό και πολυτιμότερο. Μιλώ για τη φυλή των Labrador, που κατά κόρον οι εκπαιδευτές σκύλων οδηγών τυφλών της Ευρώπης χρησιμοποιούν. Βεβαίως, και άλλες ράτσες σκύλων έχουν ευρεία αποδοχή από εκπαιδευτές, όπως οι Γερμανικοί Ποιμενικοί και τα Golden Retriever.

• Του Κώστα Καλφόπουλου

Η ιστορία των σκύλων οδηγών τυφλών ξεκινάει από διάφορους θρύλους, ιστορίες, ζωγραφιές και τραγούδια για τυφλούς που καθοδηγούνταν από σκύλους από τα προμεσαιωνικά χρόνια. Η πρώτη συστηματική προσπάθεια εκπαίδευσης σκύλων-οδηγών έγινε το 1780 στο -τότε- «άσυλο για τυφλούς» «Les Quinze-Vingts» στο Παρίσι. Σήμερα το «Quinze-Vingts» είναι ένα κορυφαίο οφθαλμολογικό κέντρο και η Γαλλία μετρά 60 σχολές σκύλων-οδηγών.

Ο πρώτος επώνυμος χειριστής σκύλου-οδηγού είναι ο Αυστριακός Johann Klein που το 1819 ίδρυσε το «Ινστιτούτο για Τυφλούς της Βιέννης» και κατέγραψε τη συνεργασία του με ένα Spitz. Το 1847, οι εφημερίδες έγραφαν για τον Ελβετό Jakob Birrer, Ο οποίος κατάφερε κι εκπαίδευσε το δικό του σκύλο-οδηγό.

Σήμερα τα πράγματα έχουν πάρει μια άλλη τροπή. Κέντρα σε όλο τον κόσμο ασχολούνται με το να βρεθούν ανάδοχες οικογένειες για να μεγαλώσουν τα μικρά Labradors ή Golden Retrievers μέσα στο σπίτι τους, όπως επίσης αναζητούν χορηγίες από εταιρίες τροφών για τη συντήρηση των συγκεκριμένων σκύλων.

Εδώ και ένα χρόνο παρακολουθώ, όποτε μου δίνεται η ευκαιρία, την πορεία ενός κέντρου που σκοπό έχει να δώσει φως και επανεκκίνηση στη ζωή των τυφλών. Το σωματείο με το διακριτικό τίτλο «Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδας», εδώ και χρόνια, στηρίζει ηθικά και οικονομικά το πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα στην Ελλάδα μας ένας άνθρωπος που είτε εκ γενετής είτε από ατύχημα έχει χάσει την όρασή του.

Όλα ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 2008 όταν ιδρύθηκε το κέντρο με προσπάθεια να αλλάξουν κάποια πράγματα. Η νομοθεσία σχετικά με τους σκύλους και τη συνύπαρξή τους μέσα στον κοινωνικό ιστό είναι εξαιρετικά δύσκολες. Εάν δεν σας είναι γνωστό, είναι πολύ δύσκολο στον ελληνικό χώρο ένας σκύλος να μπει σε ένα εστιατόριο, να ταξιδέψει με τρένο, μετρό κ.λπ. και να έχει το σκύλο του δίπλα του. Ακόμα και στο super market της γειτονιάς οι πόρτες είναι ερμητικά κλειστές για την είσοδο ενός σκύλου και του χρήστη του. Όλα αυτά, όπως καταλαβαίνετε, δυσκολεύουν το έργο της εκπαίδευσης, αλλά ευτυχώς τα πράγματα εξελίσσονται προς το καλύτερο.

Ποιότητα ζωής

Σήμερα, αλλά και στο παρελθόν, κάποιος που έχει χάσει την όρασή του, μετά το συμβάν ζει σε έναν άλλο κόσμο. Οι καθημερινές δυσκολίες διαβίωσης στον κοινωνικό ιστό τον καθιστούν ανήμπορο σε πράξεις που για τους άλλους είναι καθημερινότητα. Το κράτος, εκτός από μια πενιχρή σύνταξη και μια μικρή για το πρόβλημα ιατρική στήριξη, δεν μπορεί να του παρέχει τίποτε άλλο. Έτσι, η έλλειψη, σε μεγάλο βαθμό, ειδικών προγραμμάτων εργασίας για τυφλούς, ψυχαγωγίας και εξυπηρέτησης στα μέσα μετακίνησης τους αναγκάζει σε πολλές περιπτώσεις να κλείνονται στο σπίτι τους, σε μια καταθλιπτική κατάσταση, χωρίς κανένα νόημα ζωής.

Το φιλί της ζωής σε όλα αυτά, ώστε κάποιος τυφλός να ξαναβρεί νόημα στη ζωή του, είναι κάποιος οδηγός. Στις περισσότερες περιπτώσεις η ανθρώπινη παρουσία, είτε του συντρόφου του τυφλού είτε κάποιου επαγγελματία συνοδού τυφλών, είναι μια λύση. Σήμερα η προσδοκία των ανθρώπων που ασχολούνται εθελοντικά με το αντικείμενο είναι να υπάρξει ένας άλλος νέος τρόπος που θα βοηθά έναν τυφλό, έτσι ώστε αυτό που μοιάζει με ουτοπία να γίνει πράξη.

Είχα την τιμή πρόσφατα να παρακολουθήσω την πορεία ενός εκπαιδευόμενου σκύλου-οδηγού του κέντρου σε κάποιο χρήστη με πρόβλημα όρασης. Το συγκεκριμένο κέντρο έχει ξεκινήσει με εισαγωγή Labrador καλής γενεαλογικής γραμμής από την Ολλανδία. Στη συνέχεια, οι σκύλοι αυτοί δίνονται σε ανάδοχες οικογένειες με την ιδιότητα του εθελοντισμού, ώστε να αναθρέψουν αυτά τα κουτάβια με σωστό τρόπο και διατροφή. Αργότερα και όταν μεγαλώσουν και φτάσουν στην ηλικία των 12 μηνών, ξεκινά η εκπαίδευσή τους, κατά την οποία ο καλεσμένος Ολλανδός εκπαιδευτής σκύλων-οδηγών τυφλών και γενικώς ανθρώπων με προβλήματα ακοής και συμπεριφοράς, κ. Peter Lasaroms, παράλληλα με τους εκπαιδευόμενους σκύλους, εκπαιδεύει και κάποιους Έλληνες εθελοντές ως εκπαιδευτές. Αυτοί μαζί με τις ανάδοχες οικογένειες αναλαμβάνουν την εκπαίδευση των σκύλων στη βασική υπακοή, βόλτα με λουρί χωρίς τράβηγμα, περπάτημα σε ευθεία γραμμή με το κεφάλι στητό, αγνόηση εξωτερικών ερεθισμάτων (γάτες, σκύλοι, μπάλες, φαγητό κ.ά.), τουαλέτα κατ’ εντολήν, συνοδεία ενός ανθρώπου σε κάθε πιθανό χώρο, όπως σούπερ μάρκετ, καταστήματα και μέσα μαζικής μεταφοράς κι άλλα πολλά!

Μαζί με αυτούς είχα κι εγώ τη δυνατότητα μέσω κάποιων βίντεο και εκτενούς συζήτησης να μου εξηγήσει τη μέθοδο εκπαίδευσης που ακολουθεί. Ειλικρινά, οι γνώσεις του στο συγκεκριμένο αντικείμενο με βοήθησαν πάρα πολύ και μου διεύρυναν τους ορίζοντες πάνω στην κατανόηση του πώς εκπαιδεύεται ένας σκύλος, ώστε να βοηθά ένα ΑμεΑ. Είναι σίγουρο ότι κάθε φορά που ο κ. Peter Lasaroms θα επισκέπτεται τη χώρα μας για να δώσει νέες γνώσεις στους εθελοντές εκπαιδευτές του κέντρου, θα είμαι και εγώ εκεί να τον παρακολουθώ από κοντά και με μεγάλη προσοχή. Εύχομαι δε κάποια στιγμή να καταφέρω να εκπαιδεύσω και εγώ έναν τέτοιο σκύλο και να τον δώσω σε κάποιον που τον έχει ανάγκη. Πραγματικά τέτοιες πράξεις και οράματα είναι θεάρεστα.

Όραμα του κέντρου είναι τελικά οι εθελοντές εκπαιδευτές να τελειώσουν τα μαθήματά τους με αποτέλεσμα τα επόμενα χρόνια να υπάρξει «εγχώρια γνώση» και έτσι να υπάρχει μεγαλύτερη δυνατότητα για περισσότερα εκπαιδευόμενα σκυλιά σε αυτόν τον τομέα, άρα και μεγαλύτερη κοινωνική αλληλεγγύη.

Τελικά, άλλη μια φορά, ένα κυνηγόσκυλο, εκτός του να προσεγγίζει θηράματα, προσεγγίζει και ανθρώπινες ψυχές, λύνοντάς τους πραγματικά προβλήματα.

Πηγή: Εφημερίδα «Ελεύθερος τύπος»