ΤΟ "ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ" ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ

Του Βαγγέλη Αυγουλά

Ανήκετε στους «τυχερούς» που δικαιούστε Κοινωνικού Μερίσματος ή στους «άτυχους» που δεν έχετε τις προϋποθέσεις;  Είτε ισχύει το ένα, είτε το άλλο , δεν μπορώ να σας πω με βεβαιότητα ότι τα έχετε υπολογίσει καλά και ότι ξέρετε σε ποια κατηγορία είστε. Διότι μπορεί να άνοιξε να παραμείνει ανοιχτή ως τις 12 Δεκεμβρίου η πλατφόρμα για τις ηλεκτρονικές αιτήσεις του κοινωνικού μερίσματος αλλά ήδη ξεκίνησαν τα ….παρατράγουδα της εφαρμογής ενός νέου μέτρου που δεν ξέρω πόσο  έτοιμοι ήμασταν να το υποδεχτούμε και να το εφαρμόσουμε.  Είτε εμείς, οι πολίτες που αγωνιζόμαστε να καταλάβουμε την εφαρμογή των προϋποθέσεων , είτε  οι λογιστές, τα ΚΕΠ, ο ΟΑΕΔ και ο ΕΦΚΑ  που  έχουν όλη την καλή διάθεση για να αντιμετωπίσουν έγκαιρα  τις όποιες  «γκρίζες ζώνες» υπάρχουν ή απλώς προβάλλουν από την απόφαση και τις διευκρινίσεις που δόθηκαν αλλά τα πράγματα δεν είναι  πάντα έτσι όπως δείχνουν. Και το  κυριότερο: Οι …ηλεκτρονικές πλατφόρμες, εξελίξεις και εφαρμογές δεν είναι ένα σημείο που το έχουμε κατανοήσει όλοι και πλήρως. Νέα πράγματα, νέες καταστάσεις  και χιλιάδες απλοί πολίτες στέκονται, κοιτάζουν, ρωτούν, περιμένουν, συμπληρώνουν χαρτιά και ηλεκτρονικές φόρμες χωρίς να ξέρουν τι τους περιμένει στο τέλος.

Σε μια λεπτομερή ανάλυσή του, ο καλός δημοσιογράφος Γιώργος Παππούς, προσπαθεί στο iefimerida.gr να διευκολύνει τα πράγματα και ενώ οι εξηγήσεις και οι αναλύσεις του είναι πλήρεις και κατατοπιστικές, το «κοινό» που υποτίθεται ότι θα τις «απορροφήσει», είτε δεν είναι έτοιμο ακόμα να τις κατανοήσει και να τις εφαρμόσει, είτε…. δεν διαβάζει iedimerida.gr. Βεβαίως κι άλλοι, καλοί δημοσιογράφοι και ειδικοί έχουν προσπαθήσει – και προσπαθούν ακόμη-  σε ραδιόφωνα, τηλεοράσεις, εφημερίδες και διαδικτυακά ΜΜΕ να βοηθήσουν αλλά όποιος δεν έχει την «κουλτούρα», τη γνώση, το χρόνο, την υπομονή, τη δυνατότητα στο τέλος-τέλος να  κατανοήσει και να εφαρμόσει  αυτά που ακούει με τον κατάλληλο τρόπο αφού όλα αυτά ανήκουν σε μιαν άλλη σφαίρα, δεν το κάνουν καλά ή δεν το κάνουν καθόλου.

Βεβαίως και τα πράγματα εξελίσσονται και πρέπει να εξελιχθούν. Αλλά αυτό θέλει χρόνο και προετοιμασία και πολλούς, κατάλληλους ειδικούς ανθρώπους να βοηθήσουν αυτούς που δεν μπορούν χωρίς να τους ζητούν εξωφρενικές αμοιβές που αυτοί οι οποίοι χρειάζονται  το Κοινωνικό Μέρισμα, δεν μπορούν να τις δώσουν.

Μερικά βασικά , όπως τα τοποθετεί ο Γιώργος Παππούς : Αυτοί που φαίνεται ότι θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα είναι οι άνεργοι που δεν καλύπτουν τις... προδιαγραφές του μερίσματος. Μπορεί να ελήφθη ειδική μέριμνα για όσους έχασαν τη δουλειά τους στη διάρκεια του 2017 και χάνουν το μέρισμα λόγω εισοδημάτων του 2016, αλλά αυτή η «μέριμνα» έχει «φίλτρο».

Προϋπόθεση 1: Να είσαι άνεργος για τουλάχιστον 6 μήνες. Αυτό σημαίνει ότι όσοι έχουν συμπληρώσει 4-5 μήνες χωρίς δουλειά δεν θα δουν ποτέ μέρισμα.

Προϋπόθεση 2: Η ελάχιστη ανεργία των 6 μηνών να είναι συνεχόμενη. Αυτό σημαίνει ότι εάν βρήκες μια δουλειά για έναν μήνα και στη συνέχεια ξαναέμεινες άνεργος, δεν θα δεις ποτέ μέρισμα.

Μεγάλο το μπλέξιμο και τους με τους φιλοξενούμενους και ήδη πολλοί λογιστές τραβάνε τα μαλλιά τους, καθώς είτε το σύστημα «μπλοκάρει» από συγκεκριμένες αλλά όχι λίγες ειδικές περιπτώσεις είτε δεν υπάρχει σαφής απάντηση στην Κοινή Υπουργική Απόφαση. Για παράδειγμα, υπάρχουν περιπτώσεις, όπου κάποιος ήταν ένα εξάμηνο φιλοξενούμενος κι ένα εξάμηνο είχε ιδιοκατοίκηση, αλλά το σύστημα τον θεωρεί ως φιλοξενούμενο άρα δεν μπορεί να υποβάλει μόνος του αίτηση για μέρισμα. Σε άλλη περίπτωση, κάποιος που δηλώθηκε στη φορολογική δήλωση ως φιλοξενούμενος για τη χρήση του 2016, φέτος από τον Ιανουάριο κιόλας ζει μόνος του, έχει τα δικά του οικογενειακά βάρη, αλλά παρά ταύτα το σύστημα δεν αναγνωρίζει αυτήν την αλλαγή, ούτε καν με δυνατότητα ηλεκτρονικής υπεύθυνης δήλωσης κι έτσι δεν μπορεί να υποβάλει μόνος του αίτηση για μέρισμα.

Και τι γίνεται στην περίπτωση που ο φιλοξενούμενος του 2016, έχει αποβιώσει στη διάρκεια του 2017;  Και τι γίνεται στις περιπτώσεις που ο υπόχρεος της φορολογικής δήλωσης έχει αποβιώσει στη διάρκεια του 2017;  Απολύτως ξεκρέμαστες μένουν  και  χιλιάδες μονογονεϊκές οικογένειες, αφού σε αντίθεση με ό,τι προβλέπεται για επιδόματα τέκνων, για τα κριτήρια του μερίσματος δεν έχουν την ίδια αντιμετώπιση με μια οικογένεια όπου υπάρχουν και πατέρας και μητέρα. Αναπάντητο μένει, επίσης, το ερώτημα τι μέλλει γενέσθαι με όσους λαμβάνουν το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, αλλά δεν έχουν ούτε ένα ένσημο στη διάρκεια του 2017. Η Απόφαση ορίζει ότι «ο δικαιούχος οφείλει να είναι ασφαλισμένος τουλάχιστον μία φορά σε οποιονδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης και για χρόνο ασφάλισης μεγαλύτερο του ενός μήνα μέχρι και 31/10/2017, όπως αυτό προκύπτει από το μητρώο Άμεσα Ασφαλισμένων και Συνταξιούχων του ΕΦΚΑ είτε να είναι συνταξιούχος εξ ιδίου δικαιώματος ή εκ μεταβιβάσεως είτε να λαμβάνει το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων», άρα δεν καλύπτει περιπτώσεις ανασφάλιστων πλην των ηλικιωμένων.  

Επίσης, η Εθνική Συνομοσπονδία ΑμεΑ, επισημαίνει 3 σημεία που ζητούν άμεση παρέμβαση:

Ανασφάλιστοι πολίτες με αναπηρία επισημαίνουν ότι, σύμφωνα με την παρ. 3 της υπ’ αριθ. 2/85835 ΚΥΑ για τον καθορισμό των όρων και των προϋποθέσεων διανομής του κοινωνικού μερίσματος έτους 2017, «ο δικαιούχος οφείλει να είναι ασφαλισμένος τουλάχιστον μία φορά σε οποιονδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης και για χρόνο μεγαλύτερο του ενός μήνα μέχρι και 31.10.2017».  Αυτό αποτελεί αδικία για τα άτομα με αναπηρία που δεν έχουν εργαστεί, γιατί δεν είναι σε θέση να εργαστούν ή γιατί δεν υπήρξαν οι απαραίτητες προϋποθέσεις να εργαστούν και δεν έχουν ασφαλιστεί ούτε για μία ημέρα.

Ο συνυπολογισμός των αναπηρικών επιδομάτων στα εισοδηματικά κριτήρια που αφορούν στην παροχή του κοινωνικού μερίσματος. Η ΕΣΑμεΑ έχει τονίσει επανειλημμένα ότι τα επιδόματα έχουν σχεδιαστεί αποκλειστικά για την κάλυψη των αναγκών που πηγάζουν από την αναπηρία, λαμβάνοντας υπόψη και την ανυπαρξία κρατικών δομών και ως εκ τούτου πρέπει να εξαιρούνται από τον υπολογισμό των εισοδηματικών κριτηρίων για όλες τις ευεργετικές ρυθμίσεις που αφορούν σε άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, όπως άλλωστε δεν υπολογίζονται και για το ΚΕΑ.

Η  οριζόντια χρήση των τεκμηρίων: Είναι αδικαιολόγητο π.χ. να προσμετράται στα περιουσιακά κριτήρια το Ι.Χ. αυτοκίνητο ατόμου με παραπληγία, που αποτελεί το μέσο κίνησής του, τη στιγμή που είναι αδασμολόγητο.

Η ΕΣΑμεΑ ζητά την άμεση άρση των παραπάνω αδικιών ώστε να μην αποκλειστούν άτομα με αναπηρία από την παροχή του κοινωνικού μερίσματος, οι οποίοι το έχουν και μεγαλύτερη ανάγκη από όλους και ουσιαστικά είναι οι φτωχότεροι των φτωχών.

Αδιαμφισβήτητα το κοινωνικό μέρισμα το έχουν ανάγκη οι δικαιούχοι του και ακόμα περισσότεροι, σαν σταγόνα της οικονομικής ερήμου στην καθημερινότητα τους. Όπως όμως προκύπτει και από τα ανωτέρω, ανάγκη έχουμε και τη λίγο καλύτερη οργάνωση, και τη λίγο περισσότερη εξέλιξη πολιτών και κράτους, διότι αυξημένοι αυτοματισμοί σημαίνουν μειωμένη ταλαιπωρία και γραφειοκρατία.